CD 1115 Przedwiośnie, aut. Stefan Żeromski, czyta Filip Kosior, Virtualo – Biblioteka Akustyczna, 2019 (10 godz. 16 min.) [MP3]
Ideowa powieść Stefana Żeromskiego, wydana w połowie lat dwudziestych XX wieku, niedługo po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. Główny bohater to Cezary Baryka, młodzieniec urodzony w Baku, wracający do kraju po I wojnie światowej, kształtujący dopiero swe poglądy polityczne i uczący się patriotyzmu.
Autor przedstawia w „Przedwiośniu” dwie drogi, którymi może pójść odrodzony kraj. Jedną z nich jest przedstawiona przez Szymona Gajowca, opiekującego się Cezarym przyjaciela jego zmarłych rodziców, wizja powolnego i rozważnego rozwoju Polski, obejmująca kształtowanie się od podstaw państwowych struktur i wprowadzanie reform. Druga zaś ścieżka rozwoju Polski to wizja Antoniego Lulka, przyjaciela Cezarego. Młody Lulek jest zapalonym komunistą. Uważa, że potrzebna jest rewolucja bolszewicka wprowadzająca korzystne dla robotników zmiany. Żeromski przedstawia pogląd Gajowca jako najsłuszniejszy dla odradzającego się kraju.
